9 lipca zmarł w Krakowie Stefan Wilkanowicz, wybitny działacz katolicki.
Urodził się 3 stycznia 1924 w podwarszawskich Młocinach, wychowywał się w religijnym środowisku, jeden z jego wujów był przeorem paulinów na Jasnej Górze. Mały Stefan często bywał w Częstochowie. Później uczył się w gimnazjum marianów na Bielanach, był członkiem sodalicji mariańskiej.
Przed wojną rozpoczyna studia inżynierskie na Politechnice Warszawskiej, które przerywa wojna. W czasie okupacji uczęszcza na tajne komplety, dzięki czemu niedługo po wojnie, w 1946 roku, broni na Politechnice dyplom.
Pracuje najpierw w Zakładach Mechanicznych „Ursus”, potem zostaje współwłaścicielem warsztatu samochodowego, ale warsztat szybko robi plajtę. Wtedy Wilkanowicz przyjmuje się do pracy przy budowie siedziby Ministerstwa Przemysłu i Handlu („mincówki”, zwanej tak od nazwiska ministra Hilarego Minca, a jest to wzorcowa budowa socjalistyczna).
Gdy dochodzi do wniosku, że jako katolik przeżywa swą wiarę zbyt powierzchownie, zapisuje się na filozofię na KUL-u. Podczas studiów w Lublinie aresztowany w 1950 r. Władze szykowały wtedy proces pokazowy sodalicji mariańskiej, której Wilkanowicz był członkiem. Ostatecznie, po 7 miesiącach, zostaje zwolniony bez postawienia zarzutów i wraca do Warszawy, gdzie pracuje w szkołach mariańskich na Bielanach jako nauczyciel matematyki i astronomii. Równolegle, dojeżdżając do Lublina, kończy studia i pisze pracę magisterską o emancypacji klasy robotniczej w myśli katolickiego filozofa francuskiego Emmanuela Mouniera.
Ale w 1954 r. władze wyrzucają marianów z Bielan, robiąc tam miejsce dla zakładanej odgórnie Akademii Teologii Katolickiej – zamiast likwidowanych uniwersyteckich wydziałów teologicznych. Odejście marianów z Bielan oznacza także likwidację ich szkół – Stefan Wilkanowicz traci pracę.
Wtedy zmuszony jest znowu zatrudnić się „na państwowej posadzie”. Pracuje w Centralnym Zarządzie Transportu Ministerstwa Budownictwa Przemysłowego, jako specjalista od norm pracy, a następnie w warszawskim Miejskim Przedsiębiorstwie Oczyszczania jako doradca dyrektora ds. reformy systemu pracy i płac.
Jesienią 1956 r. jest wśród tych działaczy katolickich, którzy wspierają nowego I sekretarza PZPR obiecującego destalinizację – Władysława Gomułkę. Gomułka spełnia część obietnic: zgadza się na powstanie Klubów Inteligencji Katolickiej, zwrot prawowitej redakcji „Tygodnika Powszechnego”, reaktywację miesięcznika „Znak” i powstanie związanego z nimi wydawnictwa w Krakowie. W zamian oczekuje od tych środowisk politycznego poparcia, które otrzymuje. Środowiska te wystawiają swoich kandydatów, a ci po wyborach w styczniu 1957 (w ramach systemu głosowania na jedną listę) wchodzą do Sejmu. Wilkanowicz nie zostaje posłem, ale staje się wtedy czołowym działaczem ruchu „Znak” – i będzie nim przez kilkadziesiąt lat. Jest gorącym orędownikiem zmian w Kościele katolickim, symbolizowanych przez Sobór Watykański II (1962-1965).
Jest współ-założycielem i zasiada we władzach Ogólnopolskiego Klubu Postępowej Inteligencji Katolickiej, potem – Klubu Inteligencji Katolickiej w Warszawie i Klubu Inteligencji Katolickiej w Krakowie.
W 1957 r. przenosi się do Krakowa, ale ciągle w ramach swojego zaangażowania w ruchu „Znak”. Tu pracuje najpierw w miesięczniku „Znak”, potem w wydawnictwie, potem w krakowskim KIK-u, potem w „Tygodniku Powszechnym”. Jego temperament działacza katolickiego najpełniej ujawnia się, gdy zostaje prezesem krakowskiego KIK-u. Pełni tę funkcję dwukrotnie (1964-1969 i 1974 – 1977). W 1977 r., po konflikcie związanym z udziałem Bohdana Cywińskiego, naczelnego redaktora miesięcznika „Znak”, w protestacyjnej głodówce w kościele św. Marcina w Warszawie, Wilkanowicz obejmuje po nim to stanowisko. Dzierży tę funkcję przez 17 lat, do roku 1994, kiedy przekazuje schedę, młodszemu o blisko 40 lat, Jarosławowi Gowinowi.
Od lat 50. XX wieku do pierwszych lat XXI wieku pełni Stefan Wilkanowicz rozliczne funkcje w ruchu katolików świeckich i jako świecki – w Kościele instytucjonalnym. Jest m. in.: członkiem Papieskiej Rady ds. Świeckich, konsultorem Rady Episkopatu Polski ds. Apostolstwa Świeckich, wiceprezesem zarządu Krajowej Rady Katolików Świeckich, wiceprzewodniczącym Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej.
W latach 60. był inicjatorem Tygodni Oświęcimskich, które wypracowały podstawy polsko-niemieckiego pojednania. Pod koniec lat 80. i na początku 90. pomógł w rozwiązaniu problemu klasztoru karmelitanek w Oświęcimiu (1989), a pod koniec tej dekady – w rozwiązaniu podobnego problemu na tzw. Żwirowisku (1998). W roku 1996 był autorem projektu preambuły do konstytucji, który przejął z niewielkimi zmianami jako swój Tadeusz Mazowiecki i doprowadził do jego uchwalenia. Na początku lat 2000., z kolei, dopomógł Wilkanowicz w rozwiązaniu kryzysu wewnątrzkościelnego związanego z osobą poznańskiego arcybiskupa Juliusza Paetza. W roku 2009 był współautorem Karty Solidarności.
Zostanie zapamiętany jako niestrudzony społecznik, zaangażowany katolik i świadomy obywatel.