Czas podsumowań
18 maja ubiegłego roku Muzeum Ulmów wraz z Towarzystwem Przyjaciół Markowej podpisały deklarację w sprawie ustanowienia konfederacji muzealnej na rzecz programu „Muzeum w przestrzeni Markowej”. W ciągu minionego roku przeprowadziliśmy wiele wspólnych przedsięwzięć, w tym m. in.: uruchomiliśmy ścieżkę edukacyjną „Chałupa Szylarów”, zorganizowaliśmy koncert psalmów w kościele św. Doroty w Markowej, „Choinkę dla Ulmów”, „Kolędy dla Ulmów”, Narodowy Dzień Pamięci Polaków Ratujących Żydów pod okupacją niemiecką, czy też uruchomiliśmy Podkarpacką Resursę Kultury Pamięci.
Najważniejszym przedsięwzięciem muzealnym w tym okresie było uruchomienie ścieżki edukacyjnej. Jej siła polega na tym, że ukazuje ona – tak wiernie jak to tylko możliwe z dystansu 80 lat – całą złożoność ukrywania w domu Doroty i Antoniego Szylarów rodziny Bezemów/ Weltzów, z wszystkimi trudami i niebezpieczeństwami dla obu stron. Sposób narracji jest tu taki, że jak gdyby współ-odczuwamy to niezwykłe doświadczenie razem z Szylarami i z Bezemami/ Weltzami.
Sesja „Edukacja dla dziedzictwa i rozwoju”
18 i 19 maja odbyła się w Markowej i w Zarzeczu sesja „Edukacja dla dziedzictwa i rozwoju”, w ramach Konferencji „Dziedzictwo i Rozwój” – Forum Muzeów i Samorządu Terytorialnego.
W Markowej dokonano prezentacji historii Towarzystwa Przyjaciół Markowej i podsumowano prace Muzeum Ulmów w ostatnim roku. W ramach drugiego posiedzenia Resursy dr hab. Elżbieta Rączy i dr Mateusz Szpytma (autorzy scenariusza wystawy głównej) zaprezentowali autorskie oprowadzanie po wystawie, a dr Renata Pater wygłosiła wykład „Edukacja jako pole strategiczne rozwoju Muzeum Polaków Ratujących Żydów” – po którym odbyła się dyskusja o barierach i szansach edukacji muzealnej, szczególnie tej skierowanej do młodzieży. Uczestnicy sesji przeszli także ścieżkę edukacyjną „Chałupa Szylarów”, co dało im sposobność zweryfikowania, na ile ta metoda spełnia pokładane w niej nadzieje na skuteczną edukację historyczną. Wreszcie – obejrzeli wystawę pamiątek po Janie Pawle II, autorstwa ks. Pawła Tołpy, wikariusza w parafii św. Doroty w Markowej.
W Zarzeczu mówiono o 200-letniej obecności rodziny Dzieduszyckich w tym miejscu oraz o ich decyzji o niedochodzeniu roszczeń do majątku, co umożliwiło powstanie Muzeum Dzieduszyckich jako dobra publicznego. W drugiej części spotkania dyskutowano – podobnie jak dzień wcześniej w Markowej – o edukacji muzealnej. Wskazywano przykłady nowych narzędzi, którymi muzea mogą się posłużyć dla uzyskania lepszych efektów w tej materii. W końcu mówiono także o ostatecznym celu wychowania poprzez przekaz muzealny. Skonstatowano, że cel ten jest taki sam jak w wychowaniu w ogóle, a polega na wykształceniu w człowieku zdolności do samodoskonalenia się, do – gdy zachodzi taka potrzeba – rezygnacji z wygodnego życia na rzecz wyższych wartości.
Uczestnicy sesji złożyli kwiaty przy grobie Izabeli Dzieduszyckiej (1928-2022), przewodniczącej Związku Rodowego Rodziny Dzieduszyckich.
Noc Muzeów
20 maja, w związku z przypadającym dwa dni wcześniej Międzynarodowym Dniem Muzeów, w Skansenie Zagroda Wsi Markowa oraz w Muzeum Polaków Ratujących Żydów odbyła się Noc Muzeów.
W Skansenie można było obejrzeć różne formy dawnego życia wiejskiego, jak chaty, warsztaty, zabudowania gospodarcze, maszyny i urządzenia rolnicze, czy też dawne rzemiosła jak powroźnictwo i kowalstwo.
W Muzeum Ulmów można było zwiedzać wystawę stałą oraz wystawę czasową „Byli sąsiadami. Ludzkie wybory i zachowania w obliczu Zagłady”, przygotowaną przez United States Holocaust Memorial Museum.
Częścią łączącą Muzeum i Skansen była ścieżka edukacyjna „Chałupa Szylarów”.
Tego dnia Skansen i Muzeum były dodatkowo czynne w godzinach od 18:00 do 24:00. Z naszej wspólnej oferty skorzystało ok. 100 osób.
Fot.: Katarzyna Nowicka i Marcin Zgłobiś (MPRŻ)
