60 lat temu biskupi polscy, zebrani na ostatniej sesji Soboru Watykańskiego II, wystosowali do obecnych tam biskupów niemieckich list z doniosłym przesłaniem przebaczenia i pojednania. List był odważny, bo zawarte w nim słowa „przebaczamy i prosimy o przebaczenie” padły zaledwie 20 lat po zakończeniu wojny, w atmosferze strachu i nieprzejednania w stosunku do Niemiec i do Niemców. Był także przełomowy, bo rozpoczął długi i żmudny proces przełamywania barier pomiędzy Polakami a Niemcami. Proces, który po latach przyniósł dobre owoce.

Wczoraj we Wrocławiu odbyły się główne obchody tej rocznicy. Miejsce wybrane zostało nieprzypadkowo, był bowiem Wrocław stolicą biskupią kard. Bolesława Kominka – autora pierwszej wersji listu z 1965 roku.

Kulminacją wczorajszych wydarzeń była wspólna deklaracja przewodniczących polskiego i niemieckiego Episkopatu: abpa Tadeusza Wojdy i bpa Georga Bätzinga.

Obaj hierarchowie stwierdzają w niej, że pojednanie wymaga zarówno pamięci, jak i uczciwego spojrzenia na krzywdy, ale bez wykorzystywania ich w bieżącej polityce. Biskupi przestrzegli przed „politycznymi rozgrywkami opartymi na historycznych ranach”. W zakończeniu dokumentu obaj jego sygnatariusze piszą: „W 1965 roku niemieccy biskupi zakończyli swoją pełną wdzięczności i nadziei odpowiedź, sformułowaną w Rzymie wkrótce po otrzymaniu polskiego listu, słowami: Z braterskim szacunkiem ściskamy wyciągnięte ręce. Niech Bóg pokoju, za wstawiennictwem Królowej pokoju, sprawi, aby nigdy więcej zły duch nienawiści nie rozdzielił naszych rąk – czytamy. Także i my dzisiaj chcemy połączyć nasze ręce i powierzyć drogi pojednania Bogu, który jest naszym pokojem […]. Przebaczamy i prosimy o przebaczenie. Ta szczera i pełna nadziei prośba nie należy do przeszłości. Kieruje nami również dzisiaj i musi być naszym programem także w przyszłości”.

Nasze Muzeum pracujące na tak wrażliwym obszarze pamięci, także pamięci stosunków polsko-niemieckich, ma szczególny powód do podjęcia tego przesłania przewodniczących polskiego i niemieckiego Episkopatu. Tak: odważny gest polskich biskupów z 1965 roku i bardzo powściągliwa w tamtym czasie odpowiedź biskupów niemieckich, choć wydarzyły się dawno, są ciągle etycznie zobowiązujące. Jest to fundament, na którym możemy i powinniśmy budować teraźniejszość i przyszłość stosunków z Niemcami.

Na zdjęciu: kard. Stefan Wyszyński, abp. Antoni Baraniak, kard. Bolesław Kominek, kard. Karol Wojtyła;

Fot.: episkopat.pl