W pierwszą rocznicę beatyfikacji Rodziny Ulmów, Wydawnictwo Rafael opublikowało książkę Marii Elżbiety Szulikowskiej pt. „Ulmowie. Ikona miłości. Świadectwa”, która stanowi istotny głos w dyskusji o dziedzictwie Rodziny Ulmów i ich wpływie na społeczeństwo rok po beatyfikacji.
W książce znajduje się rozdział poświęcony kultowi Błogosławionych, w którym autorka analizuje zmiany w postrzeganiu Ulmów po beatyfikacji z perspektywy pracowników Muzeum Polaków Ratujących Żydów. Autorka zauważa, że po ogłoszeniu terminu beatyfikacji nastąpił wyraźny wzrost zainteresowania Muzeum. Chociaż placówka nie prowadzi szczegółowych statystyk dotyczących grup odwiedzających, pracownicy zauważyli wzmożony ruch. Pytania zwiedzających o kościół parafialny, cmentarz, grób rodziny Ulmów, miejsce zbrodni czy skansen w Markowej pozwalają im zrozumieć główny cel wizyty. Wielu odwiedzających pragnie zgłębić historię rodziny Ulmów i innych Polaków ratujących Żydów, a często motywacją do wizyty jest peregrynacja relikwii błogosławionej Rodziny Ulmów.
Autorka podkreśla, że Muzeum przyciąga osoby z różnych części Polski i świata, np. Stanów Zjednoczonych, Australii, a nawet Kamerunu, a wielu odwiedzających, poruszonych historią Ulmów, wraca do Markowej z bliskimi. Muzeum cieszy się także dużym zainteresowaniem osób życia konsekrowanego. Beatyfikacja rodziny Ulmów przyczyniła się do znacznego wzrostu popularności Muzeum w Markowej, przyciągając coraz więcej zwiedzających, czego dowodem jest aż jedenastokrotny wzrost liczby odwiedzin we wrześniu 2023 roku w porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego.
W rozdziale tym autorka porusza również kwestię różnorodnego odbioru i oceny działalności małżeństwa Ulmów. W mediach społecznościowych i internecie można znaleźć zarówno pozytywne, jak i negatywne opinie na temat ich poświęcenia i odwagi. Autorka przytacza przykłady krzywdzących komentarzy, ale także opinie broniące decyzji Ulmów, m.in. opinię teologiczną przygotowaną na zamówienie Muzeum Polaków Ratujących Żydów przez ks. dra Michał Kwitliński z Prałatury Opus Dei. Jak czytamy:
W perspektywie wiary życie biologiczne, choć stoi bardzo wysoko w hierarchii dóbr, nie jest wartością absolutną. Dla człowieka wartość absolutną ma życie wieczne, a to dlatego, że oznacza nierozerwalną więź miłości z Bogiem. „Bo kto chce zachować swoje życie, straci je, a kto straci swe życie z mego powodu, ten je zachowa”. (Łk 9,24) Ulmowie ryzykują życie swoje i dzieci w imię prawdy o świętości ludzkiego życia, która dla nich ma źródło nadprzyrodzone. Bronić tej prawdy oznacza wypełnienie woli Boga.
Czy postępowanie Ulmów nie było sprzeczne z miłością rodzicielską? I ta miłość nie ma charakteru absolutnego, ale wynika z miłości do Boga, który powierzył dzieci ich rodzicom. „Kto kocha syna lub córkę bardziej niż Mnie, nie jest Mnie godzien” (Mt 10, 37).
Czy jednak mieli prawo narzucić dzieciom swą wolę w kwestii najbardziej fundamentalnej, mianowicie ich życia? Na pewno rodzice nie są panami życia i śmierci swoich dzieci. Jednak podjęcie przez Ulmów ryzyka zagłady rodziny dla ocalenia bliźnich było aktem wiary. Przyjmujemy w doktrynie katolickiej, że rodzice maja prawo i obowiązek przekazywać wiarę dzieciom, zanim jeszcze są zdolne do używania wolności. Dziecko nie przestaje być wolne, kiedy rodzice podejmują za nie decyzje dla ich dobra. Dlatego uznajemy chrzest dzieci. Decyzja Józefa i Wiktorii o przyjęciu ryzyka w jakiś sposób jest podjęta w imieniu ich dzieci. Dlatego możemy czcić również potomstwo małżeństwa z Markowej jako męczenników.
Choć w Internecie można znaleźć krytyczne opinie, zwiedzający Muzeum często wyrażają pozytywne opinie i deklaracje. Wielu z nich modli się do bł. Rodziny Ulmów, a ich przykład inspiruje do dzielenia się historiami o bliskich, którzy pomagali Żydom podczas okupacji.
Beatyfikacja rodziny Ulmów przyczyniła się również do rozwoju międzynarodowych kontaktów Muzeum. W marcu 2024 roku Muzeum gościło delegację z niemieckiego miasta Esens, gdzie po wojnie mieszkał Eilert Dieken, odpowiedzialny za śmierć Ulmów. Zwieńczeniem wizyty było powołanie do życia Forum Polsko-Niemieckiego „Dom błogosławionych Ulmów”, które ma na celu zacieśnienie współpracy i lepsze poznanie się mieszkańców obu miejscowości.
Podsumowując, czas po beatyfikacji błogosławionej rodziny Ulmów przyniósł wzrost liczby odwiedzających Muzeum w Markowej, zarówno z Polski, jak i z zagranicy. Beatyfikacja wywołała również dyskusje na temat ich decyzji, ale jednocześnie przyczyniła się do wzrostu zainteresowania ich historią i wartościami, które reprezentowali. Muzeum stało się celem pielgrzymek i miejscem refleksji, a przykład błogosławionej Rodziny Ulmów inspiruje do życia poświęconego innym.