Nowy rok rozpoczął się na dobre, ale zanim pochłoną nas tegoroczne wyzwania, warto spojrzeć wstecz na to, co w Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny Ulmów Markowej działo się w roku 2019. Poniżej krótkie podsumowanie ubiegłorocznej aktywności.
Frekwencja wynosząca ponad 35 000 gości z kraju i zza granicy, a wśród nich wielu przedstawicieli świata polityki, mediów i szeroko pojętej kultury i nauki. Wiele wzruszających spotkań odbytych z Ratującymi i Ratowanymi, w tym ceremonia zorganizowana na wniosek Ocalonej i jej rodziny, honorująca polską rodzinę, która w czasie Holokaustu uratowała jej życie. Ubiegły rok Muzeum w Markowej to kolejne nowe historie ratowania, odkrywane przez Muzeum i upamiętniane na muzealnej Ścianie Pamięci, w formie tabliczek z nazwiskami Polaków ratujących Żydów, odsłanianych następnie podczas obchodów Narodowego Dnia Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką. To też prowadzone równolegle badania nad losami społeczności żydowskiej Markowej i okolic, które już wkrótce zostaną opublikowane.
W ubiegłym roku Muzeum w Markowej eksponowało kilka wystaw czasowych, w tym własną – poświęconą polskim Sprawiedliwym walczącym w Powstaniu Warszawskim. Przy współpracy z Europejską Siecią Pamięć i Solidarność w sali wystaw czasowych zagościła wystawa Between Life and Death dedykowana europejskim Sprawiedliwym wśród Narodów Świata. Z kolei, dzięki Instytutowi Pileckiego oraz Ambasadzie RP w Bernie, pokazana została wystawa o polskich dyplomatach w Szwajcarii, ratujących Żydów za pomocą fałszywych paszportów krajów latynoamerykańskich.
Ubiegłoroczna aktywność Muzeum w dziedzinie edukacji to grubo ponad 100 warsztatów i lekcji muzealnych realizowanych jako standardowa oferta edukacyjna oraz w ramach programu Kultura Dostępna. Ponadto, to seminarium dla nauczycieli zorganizowane wspólnie z OBEN IPN Kraków i Kuratorium Oświaty w Rzeszowie, warsztaty dla Podkarpackiej Policji prowadzone wspólnie z Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN, a także spotkania z edukatorami izraelskimi – najpierw w Muzeum w Markowej, a następnie w centrum edukacyjnym w Kiryat Motzkin, k. Hajfy. Wreszcie – to zorganizowana w Markowej i Rzeszowie międzynarodowa konferencja How to speak about the Righteous?, skupiająca przedstawicieli czołowych polskich i zagranicznych instytucji zajmujących się tematyką ratowania Żydów w czasie II wojny światowej. Wspomnieć należy także o kilkunastu prelekcjach i odczytach popularyzujących wiedzę o Polakach ratujących Żydów oraz o Muzeum w Markowej, wygłoszonych m.in. w Muzeum Holokaustu w Waszyngtonie, w Muzeum Holokaustu w Seredi, podczas konferencji w Salonikach, a także na terenie Polski.
Wśród inicjatyw kulturalnych podejmowanych w minionym roku przez Muzeum w Markowej wymienić należy koncert Kwartetu Śląskiego, dwukrotny pokaz wspieranego merytorycznie przez Muzeum spektaklu Sprawiedliwi. Historia Rodziny Ulmów, zrealizowanego przez Teatr im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie, a także premierę reportażu Polskiego Radia Rzeszów ‘Bejt’ znaczy dom, poświęconego historii rodziny Szylarów z Markowej oraz przechowywanej przez nich żydowskiej rodziny Weltzów. Wśród działań kulturalnych skierowanych do najmłodszych warto pamiętać o konkursie plastycznym Rodzina Ulmów z Markowej. Historia, która inspiruje oraz o akcji Choinka dla Ulmów, inicjatywach wspieranych przez lokalne władze samorządowe i jednostki oświatowe.
Ubiegłoroczna działalność to dla Zespołu Muzeum w Markowej źródło satysfakcji, ale też motywacji. Cieszy, że nasza aktywność jest nie tylko dostrzegana, ale i doceniana (nagroda BohaterON), a przekaz o polskich Sprawiedliwych zyskuje na znaczeniu.
Dziękujemy wszystkim, którzy wspierają nas w naszych staraniach.
