25 kwietnia W Muzeum Polaków Ratujących Żydów odbyła się sesja Podkarpackiej Resursy Kultury Pamięci poświęcona „Ofiarom Katynia z Markowej”. Dr Wojciech Baliński, główny historyk muzeum, przedstawił sylwetki tych mało znanych, a często wręcz zapomnianych postaci.
Spośród 21 768 jeńcach obozów w Kozielsku, Starobielsku i Ostaszkowie oraz innych więzień, którzy na podstawie decyzji Biura Politycznego WKP(b) z 5 marca 1940 roku zostali w kwietniu i maju 1940 roku straceni, trzech oficerów było związanych z Markową. Byli to: mjr Antoni Fleszar (1897-1940), kpt. Franciszek Michnar (1892-1940) oraz kpt. Władysław Ciekot (1907-1940).
Najbardziej znaną osobą, spośród nich, jest lekarz markowskiej Spółdzielni Zdrowia był kpt. Władysław Ciekot. Urodził się jako syn Szczepana i Józefy z Parchetów 7 grudnia 1907 roku we wsi Czuryły koło Siedlec, w ówczesnej guberni siedleckiej. Pochodził z rodziny chłopskiej. Po ukończeniu szkoły powszechnej oraz gimnazjum w Siedlcach wstąpił na studia medyczne na Uniwersytecie Warszawskim. Ze względów finansowych w XI 1931 podjął również naukę w Szkole Podchorążych Sanitarnych w Warszawie. Studia medyczne ukończył w 1933, a naukę w S.P. Sanitarnych w 1934, wtedy też uzyskał pierwszy stopień oficerski – podporucznika. Po stażach medycznych rozpoczął służbę wojskową najpierw w 45 pułku Strzelców Kresowych, a następnie 21 pułku Ułanów Nadwiślańskich. Obie te jednostki stacjonowały w Równem na Wołyniu. Na skutek starań Ignacego Solarza i innych osób od 1 XI 1937 przeszedł w stan nieczynny (urlop) z wojska i rozpoczął pracę w Spółdzielni Zdrowia w Markowej, która obejmowała swą działalnością również Gać, Białoboki, Ostrów, Sieterz, Lipnik, Chodakówkę i Husów. W pamięci mieszkańców zachował się jako markowski „dr Judym”. Zmobilizowany w mobilizacji powszechnej w VIII 1939. Służył w czasie wojny obronnej w Szpitalu Okręgowym w Chełmie. W niewoli sowieckiej umieszczony w obozie w Kozielsku. Zamordowany w Katyniu między 20 a 22 kwietnia 1940 roku.
Mjr Antoni Fleszar urodził się 20 grudnia 1897 w Markowej jako syn Józefa Flejszara i Katarzyny z domu Grad. Po ukończeniu szkoły powszechnej w Markowej uczył się w gimnazjum realnym w Łańcucie, gdzie ukończył 5 klas. Od VI 1915 służył w 90 pp armii austriackiej, a następnie w 31 pp. Aż do VIII 1917 służył na froncie wschodnim, kiedy to dostał się do niewoli rosyjskiej. Po wybuchu rewolucji rosyjskiej służył w III Korpusie Polskim na Ukrainie, a po jego rozbrojeniu w POW na Wołyniu. Od XI 1918 służy w Wojsku Polskim, w 1 pp Legionów, z którym przeszedł jego szlak bojowy od IV 1919 do jesieni 1920. We IX 1920 zostaje ppor. Po przejściu kursu doszkalającego w Wielkopolskiej Szkole Podchorążych Piechoty w Bydgoszczy (1921-1922) służy jako instruktor i dowódca jednostek szkoleniowych w 1 pp Legionów i Batalionie Szkolnym w Grodnie. Prawdopodobnie od 1932 wraca w rodzinne strony i służy najpierw w 17 pp w Rzeszowie, a następnie jako dowódca Kursu Podchorążych Rezerwy i oficer sztabu 24 Dywizji Piechoty w Jarosławiu. W niewoli sowieckiej trafił do obozu w Starobielsku i został zamordowany w Charkowie w IV lub V 1940 roku.
Kpt. int. Franciszek Michnar urodził się 28 września 1892 jako syn Michała i Katarzyny z Inglotów w Markowej. Po ukończeniu szkoły powszechnej uczęszczał do gimnazjum w Rzeszowie, gdzie należał do tajnej niepodległościowej organizacji młodzieżowej. W V 1912 wstępuje na ochotnika do 29 pułku artylerii polowej armii austriackiej w Jarosławiu. W czasie wojny służy w tym pułku jako podoficer rachunkowy walcząc na froncie rosyjskim, a następnie francuskim (1918). Od II 1919 służy w 3 a następnie 4 pułku artylerii polowej uczestnicząc w jego walkach na froncie ukraińskim i sowieckim. Od I 1920 pracuje w Powiatowej Komendzie Uzupełnień w Starogardzie na Pomorzu, a następnie jest szefem Intendentury Dowództwa Okręgu Korpusu nr VIII w Toruniu. Od V 1926 do V 1935 oficer płatnik w 23 pp, a później 27 pułku artylerii lekkiej. Obie jednostki stacjonowały we Włodzimierzu Wołyńskim. Wojnę obronną spędził prawdopodobnie we Włodzimierzu jako oficer gospodarczy Ośrodka Zapasowego Artylerii Lekkiej. W niewoli sowieckiej trafił na tzw. Ukraińską Listę Katyńską i został stracony prawdopodobnie w Bykowni koło Kijowa w IV lub V 1940 roku.
Kim byli i dlaczego zginęli? Dla Stalina „ci młodzi, znakomicie wykształceni i bardzo patriotycznie wychowani Polacy byli Polską. Kryształkiem czy ziarenkiem, które, gdziekolwiek rzucisz, wykiełkuje. Wrócą do Polski i zrobią w niej Polskę. Wyślesz ich pod Woroneż czy Magadan – to i tam zrobią Polskę. A dla Stalina po wrześniu 1939 waszego państwa miało nie być. Godził się z tym, że na obszarze dawnej II RP zostanie szara masa ludności, z której będzie można ulepić to, co przyjdzie mu do głowy”.
Opinia Nikity Pietrowa ze zlikwidowanego przez Putina „Memoriału” dobrze odpowiada na to pytanie.
