Muzeum Polaków Ratujących Żydów wspólnie ze Stowarzyszeniem „Muzyka Dawna w Jarosławiu” będzie realizować projekt badawczy i edukacyjny poświęcony psalmom nieszpornym.
Stowarzyszenie „Muzyka Dawna w Jarosławiu”, zainspirowane zbliżającą się beatyfikacją Rodziny Ulmów oraz ogłoszeniem przez Województwo Podkarpackie roku 2023 Rokiem Rodziny Ulmów, postanowiło na swój sposób uczcić to historyczne wydarzenie i uhonorować męczenników z Markowej. Tak powstał projekt, którego motywem przewodnim są Psalmy – pieśni religijne o podniosłym charakterze, które stanowią fundament modlitwy zarówno żydowskiej jak i chrześcijańskiej. Jako że od dwóch lat w ramach programu „Akademia Sprawiedliwych”, (wspólnie z Uniwersytetem Papieskim Jana Pawła II oraz Instytutem Przestrzeni Obywatelskiej Pro Publico Bono) Muzeum Polaków Ratujących Żydów prowadzi badania poświęcone problematyce psalmu, odpowiadając na zaproszenie Stowarzyszenia, włącza się także w realizację tego projektu.
Wydarzeniem otwierającym projekt było seminarium „Psalm dla sprawiedliwych Ulmów”, zorganizowane w poniedziałek, 21 sierpnia w ramach XXXI Festiwalu „Pieśń Naszych Korzeni”. Punktem wyjścia tego spotkania były badania terenowe prowadzone przez Bartosza Gałązkę – etnografa, folklorystę i wybitnego znawcę śpiewu tradycyjnego południowo-wschodniej Polski, których celem jest utrwalenie i ocalenie od zapomnienia dawnego repertuaru śpiewów religijnych regionu Podkarpacia, a ściśle terenu dawnej diecezji przemyskiej. Bartosz Gałązka dotarł do lokalnych miłośników tradycyjnego śpiewania pamiętających jeszcze dawny repertuar i nagrał psalmy wykonywane w ramach nieszporów w XIX i XX wieku. Owocem tychże badań ma być opracowanie „wzorcowych nieszporów dawnej archidiecezji przemyskiej”, na które złożą się wybrane, reprezentatywne i najbardziej archaiczne warianty melodyczne pieśni.
Pierwsza publiczna prezentacja rezultatów projektu w formie nabożeństwa nieszporów dedykowanego pamięci Wiktorii i Józefa Ulmów oraz ich dzieci, poprzedzona cyklem warsztatów dla wszystkich chętnych, odbędzie się w drugiej połowie września w Markowej.
Rozpoczęta współpraca Muzeum Polaków Ratujących Żydów ze Stowarzyszeniem „Muzyka Dawna w Jarosławiu” dotyczy nie tylko wspomnianego projektu. Muzeum w tym roku przystąpiło do udziału w Festiwalu „Pieśń Naszych Korzeni” ( w Festiwalu uczestniczą także eksperci i współpracownicy Muzeum), traktując to wydarzenie jako tworzące jedno z najważniejszych w naszym kraju audytoriów muzyki dawnej. Jest to bowiem doroczne spotkanie społeczności osób kultywujących tradycje muzyczne i zainteresowanych poszukiwaniem źródeł oraz genezy prezentowanych podczas Festiwalu utworów. Zaangażowanie Muzeum w te spotkania, do których okazję tworzy Festiwal, jak również we współpracę z tą społecznością, która każdego roku w sierpniu gromadzi się w Jarosławiu, umożliwi w przyszłości zainteresowanie własnymi badaniami i własną ofertą edukacyjną dotyczącą problematyki psalmu osób rzeczywiście zaangażowanych na tym polu działalności kulturotwórczej i edukacyjnej. Jest to bowiem społeczność, która łączą w sobie zainteresowania profesjonalne i pasje twórcze z potrzebą czynnego uczestnictwa w kulturze.
W piątek, 25 sierpnia o godz. 20.00 w jarosławskiej cerkwi odbędzie się koncert poświęcony pamięci o rodzinie Ulmów, który został objęty mecenatem finansowym Muzeum. Tego dnia zostanie podczas Festiwalu wykonane oratorium „Pieśń nad pieśniami”. Jest to utwór autorstwa ś.p. Roberta Pożarskiego, jednego z najwybitniejszych badaczy tradycji chorałowych. Starotestamentalny tekst do tego dzieła muzycznego został zaczerpnięty z tłumaczenia Romana Brandstaettera. „Pieśń nad pieśniami” zaprezentują Schola Gregoriana Silesiensis i Schola Mulierum Silesiensis, zaś w roli Oblubieńca wystąpi Paweł Szczyciński.
Zachęcamy do udziału w piątkowym koncercie oraz w odbywanych codziennie w ramach Festiwalu seminariach (godz. 12.00 w Kamienicy Attavantich; Centrum Kultury i Promocji, Rynek 5) oraz w nabożeństwie nieszporów (godz. 17.15 w jarosławskiej Kolegiacie; Pl. Ks. P. Skargi 2). Przypominamy także cały harmonogram wydarzeń festiwalowych (link do Festiwalu w Jarosławiu)
