KOMUNIKAT
Muzeum Polaków Ratujących Żydów oraz Towarzystwa Przyjaciół Markowej w/s powołania Polsko-Niemieckiego Forum Dialogu „Dom błogosławionych Ulmów”
W obchodach Narodowego Dnia Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką, w tym roku przypadających w 80 rocznicę zbrodni w Markowej – mordu dokonanego przez Niemców na Rodzinie Ulmów oraz na żydowskiej rodzinie Goldmanów, którym Ulmowie podczas niemieckiej okupacji udzielili schronienia w swoim domu w Markowej – wzięła udział delegacja z niemieckiego miasta Esens z Dolnej Saksonii, pod przewodnictwem pana Haralda Hinrichsa, burmistrza Esens.
Głównym powodem nawiązania kontaktu przez strony był fakt, że w Esens żył po wojnie, do śmierci w roku 1960, Eilert Dieken – „kat z Markowej”. W Esens, po wojnie, pełnił funkcję komendanta policji państwowej i był szanowanym obywatelem miasta. Jako szef niemieckiej żandarmerii w Łańcucie jest odpowiedzialny za zbrodnie dokonane przez tę formację na ziemi łańcuckiej, w tym zwłaszcza za zorganizowanie i przeprowadzenie mordu na rodzinach Goldmanów i Ulmów w Markowej 24 marca 1944 roku.
Muzeum Polaków Ratujących Żydów im. Rodziny Ulmów w Markowej oraz Towarzystwo Przyjaciół Markowej, działając w porozumieniu z Burmistrzem miasta Esens, panem Haraldem Hinrichsem i Starostą Powiatu Łańcuckiego panem Adamem Krzysztoniem, podczas odbywających się w Markowej i w Łańcucie w dniach 23-25 marca 2024 r. spotkań I Dni Dziedzictwa błogosławionej Rodziny Ulmów, zainicjowały działalność Polsko-Niemieckiego Forum Dialogu „Dom błogosławionych Ulmów”.
Markową i Esens, miejscowości geograficznie odległe od siebie, połączyło tragiczne wydarzenie sprzed 80 lat. Obecnie, poprzez współpracę instytucji muzealnych z Markowej i Esens oraz poprzez tworzenie polsko-niemieckiej wspólnoty kultury pamięci, będziemy dążyć do przywrócenia prawdy historycznej o odpowiedzialności Niemców za zbrodnie dokonane podczas II wojny światowej na terenie okupowanej przez nich Polski. Równorzędnym celem jest podejmowanie wspólnych przedsięwzięć kulturotwórczych, w szczególności na polu nauki, edukacji i wychowania obywatelskiego. To dzięki takim przedsięwzięciom przyszłe pokolenia Polaków i Niemców będą mogły tworzyć między swoimi narodami i państwami relacje oparte na solidarności i na odpowiedzialności za spuściznę dziejów. Działalność Forum będzie sprzyjać umacnianiu więzi międzyludzkich, których siła wynika z wzajemnego zaufania oraz twórczej współpracy na polu kształtowania kultury pamięci.
Odbyte w Markowej i w Łańcucie rozmowy pozwalają mieć nadzieję, że fundamentem nawiązanego dialogu i współpracy między Esens a Markową może być dziedzictwo błogosławionej Rodziny Ulmów.
Zdjęcie przedstawia wizerunek błogosławionej Rodziny Ulmów (jedna z trzech części tryptyku) autorstwa Mateusza Środonia. Tryptyk powstał w 2023 r.; jest darem Fundacji Dobry Grunt i Klubu Inteligencji Katolickiej w Warszawie dla Muzeum Polaków Ratujących Żydów.