24 marca – dzień ten – jak zapisano w ustawie – ustanowiono „w hołdzie Obywatelom Polskim – bohaterom, którzy w akcie heroicznej odwagi, niebywałego męstwa, współczucia i solidarności międzyludzkiej, wierni najwyższym wartościom etycznym, nakazom chrześcijańskiego miłosierdzia oraz etosowi suwerennej Rzeczypospolitej Polskiej, ratowali swoich żydowskich bliźnich od Zagłady zaplanowanej i realizowanej przez niemieckich okupantów”. Święto to jest wyrazem czci dla wszystkich Polaków, którzy, okazując miłosierdzie i współczucie, pomagali Żydom mordowanym przez niemieckich oprawców.
Obchody Narodowego Dnia Pamięci Polaków Ratujących Żydów w Markowej, pod patronatem honorowym Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy, odbędą się w poniedziałek, 24 marca w ramach II Dni Dziedzictwa Błogosławionej Rodziny Ulmów. W ramach ceremonii pamięci „Gorejąc wolni” odsłonięte zostaną tabliczki upamiętniające bohaterskich mieszkańców Podkarpacia, którzy z narażeniem życia nieśli pomoc żydowskim sąsiadom podczas II wojny światowej. Ich odwaga i poświęcenie zostaną na zawsze uwiecznione na Ścianie Pamięci.
Wśród uhonorowanych znajdą się:
- Magdalena Bednarczyk
- Antoni Bytnar
- Franciszka, Piotr i Kazimierz Kapłon
- Zofia Koniosna
- Katarzyna, Magdalena i Aleksander Łańczak
- Józef, Władysław i Zofia Łańczak
- Zofia i Wojciech Serwaczak
Muzeum Ulmów, poprzez ideę „Polaków Ratujących Żydów”, pragnie oddać cześć wszystkim tym, którzy w obliczu okrucieństwa Holokaustu, wbrew śmiertelnemu zagrożeniu, wyciągnęli pomocną dłoń do swoich żydowskich współobywateli.
Motto ceremonii, „Gorejąc wolni”, inspirowane poezją Cypriana Norwida, odpowiada twierdząco na pytanie poety o najwyższą wolność, która wypełnia człowiecze serce, gdy goreje miłością bliźniego.
Architektura Muzeum Polaków Ratujących Żydów, z Placem Pamięci, Ścianą Pamięci i Sadem Pamięci, wpisuje się w kulturotwórczy i edukacyjny program Muzeum Ulmów, a koncepcja przestrzenna obiektu, z jego najbliższym otoczeniem, znajdują odwzorowanie w pracy muzealnej.