W dziewięciu miastach Hiszpanii odbywa się cykl konferencji poświęconych Zofii Kossak, wybitnej polskiej pisarce, publicystce i działaczce społecznej XX wieku. Znana jako „królowa polskiej powieści historycznej XX wieku”, zasłynęła także bohaterską postawą podczas II wojny światowej, kiedy to aktywnie angażowała się w pomoc Żydom.
Konferencje, prowadzone przez tłumacza literatury polskiej i wydawcę Higinio J. Paterna, zorganizowano z okazji 90. rocznicy publikacji pierwszego z czterech tomów „Krzyżowców”, arcydzieła, które przyniosło Zofii Kossak liczne nagrody i światową sławę. Towarzyszy im objazdowa wystawa Instytutu Pamięci Narodowej o słynnej autorce. Wydarzenie organizowane jest przy współudziale Muzeum Ulmów.
Zofia Kossak, z domu Szczucka, przyszła na świat w 1889 roku w Kośminie nad Wieprzem. Pochodziła z rodziny o silnych tradycjach artystycznych. Była wnuczką Juliusza Kossaka oraz bratanicą Wojciecha Kossaka, cenionych malarzy. Dzieciństwo i młodość spędziła na Lubelszczyźnie oraz na Wołyniu, gdzie była świadkiem wydarzeń rewolucji bolszewickiej. Doświadczenia z tego okresu znalazły odzwierciedlenie w jej debiutanckiej i udanej książce, „Pożoga”.
Po śmierci pierwszego męża, Stefana Szczuckiego, w 1923 roku osiadła w Górkach Wielkich na Śląsku Cieszyńskim. Tam, w 1925 roku, ponownie wyszła za mąż za Zygmunta Szatkowskiego. Okres międzywojenny w Górkach Wielkich był dla niej czasem intensywnej twórczości literackiej. Powstały wówczas książki poświęcone Śląskowi, utwory dla dzieci i młodzieży, opowieści hagiograficzne, a przede wszystkim monumentalne powieści historyczne. Szczególny rozgłos i liczne nagrody przyniosła jej trylogia: „Krzyżowcy”, „Król trędowaty” i „Bez oręża”, przetłumaczona na 16 języków.
Mimo swoich antysemickich poglądów sprzed wojny, w obliczu Holokaustu zdecydowanie sprzeciwiła się eksterminacji Żydów. W 1942 roku opublikowała głośny „Protest!”, w którym potępiła niemieckie zbrodnie i wezwała Polaków do solidarności z ofiarami. Za swoją konspiracyjną działalność w 1943 roku została aresztowana przez Niemców i osadzona w Auschwitz. W 1944 roku została przewieziona na Pawiak do Warszawy, skazana na karę śmieci. Została uwolniona w lipcu 1944 roku dzięki staraniom władz podziemia. Wzięła udział w Powstaniu Warszawskim.
Po zakończeniu wojny władze komunistyczne, doceniając jej zaangażowanie w ratowanie Żydów, nie aresztowały jej, ale zmusiły do opuszczenia kraju. Spędziła dwanaście lat na emigracji w Anglii. Pomimo trudnej sytuacji, kontynuowała swoją działalność literacką. Na emigracji powstało m.in. wysoko cenione przez zagranicznych krytyków i czytelników „Przymierze „ i „Dziedzictwo” cz. I.
W 1957 roku powróciła do Polski i osiadła w Górkach Wielkich na Śląsku, gdzie spędziła ostatnie lata swego życia, oddając się pracy literackiej. Zmarła w kwietniu 1968 roku i została pochowana na miejscowym cmentarzu, a w Górkach Wielkich obecnie znajduje się muzeum jej poświęcone.
Jej działalność wojenna została uhonorowana przez Instytut Yad Vashem w Izraelu w 1982 roku. Pośmiertnie otrzymała tytuł Sprawiedliwej wśród Narodów Świata. Podstawą odznaczenia było świadectwo Maurycego Gelbera, który przez sześć miesięcy ukrywał się w jej warszawskim mieszkaniu. Był jedną z tysięcy osób, którym udało jej się osobiście pomóc podczas okupacji.
