Osiemdziesiąt pięć lat temu, dokładnie 5 marca 1940 roku, władze Związku Sowieckiego z Józefem Stalinem na czele, największym zbrodniarzem w dziejach wszystkich struktur politycznych na ziemiach rosyjskich i jednym z największych w dziejach ludzkości, podjęły tragiczną w skutkach decyzję. Zatwierdzono wówczas rozkaz rozstrzelania polskich jeńców przetrzymywanych w sowieckich obozach w Kozielsku, Starobielsku i Ostaszkowie, a także polskich więźniów znajdujących się w rękach NKWD na terenach przedwojennych wschodnich województw Rzeczypospolitej Polskiej, tj. zachodniej Białorusi i Ukrainy.
Ta zbrodnicza decyzja doprowadziła do jednej z najstraszniejszych tragedii w historii Polski, znanej jako zbrodnia katyńska. W jej wyniku zamordowano około 22 tys. polskich obywateli, w tym oficerów Wojska Polskiego, policjantów, urzędników i przedstawicieli polskiej inteligencji. Wśród nich osoby związane z Markową – podpułkownik Antoni Fleszar (nazwisko rodowe Flejszar), major Władysław Ciekot, kierownik Spółdzielni Zdrowia w Markowej w latach w latach 1937-1939 oraz kapitan Franciszek Michnar.
Pomimo odnalezienia w 1943 roku przez Niemców jednego z cmentarzysk ofiar – w Katyniu, który stał się symbolem zbrodni – władze sowieckie przez dekady fałszowały historię, negując swoje sprawstwo, a także szykanowały tych, co znali prawdę, oraz ukrywały wszelkie powiązane z nią dokumenty. Dopiero nadejście ery Michaiła Gorbaczowa, u progu upadku Związku Radzieckiego, zapoczątkowało zmianę, skutkując w 1990 roku mozolnym procesem odsłaniania archiwów katyńskich przez Moskwę. Przełomowym momentem okazała się decyzja Borysa Jelcyna, prezydenta Federacji Rosyjskiej, podjęta po rozpadzie ZSRS, która w efekcie, w październiku 1992 roku, po upływie ponad 52 lat od popełnienia zbrodni, doprowadziła do ujawnienia kluczowych dowodów, w tym uchwały Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940 roku.
Fot.: Pierwsza strona zbrodniczej notatki szefa NKWD Ławrientija Berii z 5 marca 1940 r., kierowanej do Józefa Stalina. To na jej podstawie Biuro Polityczne KC WKP(b) podjęło decyzję o rozstrzelaniu tysięcy polskich jeńców i więźniów. Materiał pochodzi ze zbiorów Wikipedia Commons.