2 kwietnia, w 20. rocznicę śmierci św. Jana Pawła II, na ekrany kin wszedł najnowszy film Mariusza Pilisa, zatytułowany 21.37. Mariusz Pilis, znany m.in. z dokumentu „Historia jednej zbrodni”, poświęconego zbrodni w Markowej i powojennym losom głównego sprawcy mordu na rodzinach Goldmanów i Ulmów, tym razem ukazuje ostatnie dni życia św. Jana Pawła II i zbiorową żałobę, która po nim nastąpiła.
21.37 to filmowa próba uchwycenia i przekazania emocji, które towarzyszyły Polsce i światu w momencie śmierci Jana Pawła II. Reżyser, wykorzystując wspomnienia i archiwalne nagrania, prezentuje zachowanie i postawy milionów Polaków, którzy żegnali wówczas papieża. Skupia się na osobistych spojrzeniach i refleksjach zwykłych Polaków, relacjach medialnych oraz wydarzeniach tamtego okresu.
Autor dzieła, Mariusz Pilis jest absolwentem polonistyki na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Podczas studiów angażował się w działalność opozycji antykomunistycznej. Pracował lub współpracował między innymi z TVP, TVN, duńską TV2, holenderską VPRO oraz brytyjskimi BBC i Channel 4. W swojej twórczości często porusza problematykę konfliktów politycznych, kwestie religijne oraz ważne wydarzenia historyczne, jak zbrodnia na bł. Rodzinie Ulmów. Udokumentował także historię powstania i budowy Muzeum Polaków Ratujących Żydów w Markowej. Jego bogaty i różnorodny dorobek cieszy się uznaniem krytyków i widzów. Wśród jego produkcji znajdują się m.in. takie tytuły jak: „Skrzywdzeni. O Polakach i Żydach”, „List z Polski”, „Teraz i w godzinę śmierci”, „Sprawiedliwość” czy wspomniana „Historia jednej zbrodni”, dokument, który Muzeum Polaków Ratujących Żydów może wykorzystywać w swojej działalności edukacyjnej dzięki życzliwości Autora i przekazanym z jego inicjatywy Muzeum uprawnieniom.
Przypomnijmy, że to właśnie Mariusz Pilis jest obok Muzeum Polaków Ratujących Żydów, Towarzystwa Przyjaciół Markowej, Starosty Powiatu Łańcuckiego Adama Krzysztonia oraz Burmistrza Miasta Esens Haralda Hinrichsa inicjatorem powołania Forum Dialogu Polsko-Niemieckiego „Dom Sprawiedliwych Ulmów”.
Forum ustanowiono 24 marca 2024 roku, w 80. rocznicę niemieckiej zbrodni w Markowej, dokonanej w czasie II wojny światowej na bł. Rodzinie Ulmów i na żydowskiej rodzinie Goldmanów, Grunfeldów i Didnerów. Forum jest instytucją społeczną działającą na rzecz kultury pamięci. Ma na celu przywrócenie prawdy historycznej o odpowiedzialności Niemiec za zbrodnie II wojny światowej, ale także inicjowanie współpracy Niemców i Polaków w celu wspólnego budowania warunków dla rozwoju kultury solidarności, zwłaszcza poprzez działania podejmowane na polu edukacji i wychowania obywatelskiego.
Film 21.37 stanowi kolejne ważne osiągnięcie w dorobku Mariusza Pilisa. To film, który pozwoli na nowo nie tylko przeżyć tamte historyczne chwile i uczcić pamięć największego Polaka w dziejach naszego narodu, ale przede wszystkim zastanowić się, jak bardzo i jak szybko zmienia się kształt naszej wspólnoty narodowej oraz Kościoła w Polsce.
Fot. materiały prasowe/Rafael Film