12 grudnia w Westybulu górnym Pałacu Przebendowskich/Radziwiłłów Muzeum Niepodległości w Warszawie, w ramach cyklu „Galeria Jednego Obiektu”, odbędzie się inauguracja wystawy Ikony błogosławionej Rodziny Ulmów z udziałem Mateusza Środonia, twórcy dzieła i Małgorzaty Łukasiewicz-Traczyńskiej, prezes Fundacji Dobry Grunt, mecenasa projektu. W spotkaniu wezmą także udział przedstawiciele Klubu Inteligencji Katolickiej w Warszawie.
Pomysł stworzenia dzieła malarskiego upamiętniającego błogosławioną Rodzinę Ulmów narodził się w społeczności warszawskiego Klubu Inteligencji Katolickiej oraz Fundacji Dobry Grunt. Organizacje te we wspólnym działaniu zmierzają do „utrwalania pamięci o II wojnie światowej i szukania dróg do budowania dobrych relacji między społecznościami poranionymi przez tę wojnę”. Autorem dzieła jest Mateusz Środoń, uznany ikonograf, absolwent krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, a także Szkoły Hagiografii Bizantyjskiej Prawosławnej Metropolii Pireusu w Grecji.
Prezentacja tryptyku Ikona Błogosławionej Rodziny Ulmów odbywa się w ramach projektu „Szkoła Etyki Muzeum Ulmów”, którego inicjatorem i głównym organizatorem jest Muzeum Polaków Ratujących Żydów. Spotkanie organizowane jest w ramach cyklu spotkań składających się na Sympozjum Praw Człowieka Akademii Sprawiedliwych.
Podczas spotkania przeprowadzona zostanie kolejna dyskusja w ramach cyklu debaty Muzeum Ulmów Communicatio: „Rodzina Błogosławionych Ulmów – dziedzictwo dla Markowej, dla Polski, dla Kościoła”. W dyskusji wezmą udział: Małgorzata Łukasiewicz-Traczyńska, Mateusz Środoń oraz przedstawiciel Klubu Inteligencji Katolickiej. Moderatorem debaty jest redaktor Roman Graczyk, główny publicysta Muzeum Polaków Ratujących Żydów.
Informacja o Ikonie
Ikona ma formę tryptyku, którego części nie są ze sobą połączone, gdyż skrzydła boczne, ze względu na swoją wielkość, nie mogłyby się zamknąć na polu centralnym, jak ma to miejsce w klasycznych tryptykach. Pole centralne ikony o wymiarach 86/50 cm., przedstawia bł. Józefa i Wiktorię Ulmów oraz ich dzieci: Stasię, Basię, Władzia, Frania, Antosia, Marysię i Dziecko narodzone w chwili dokonania mordu na Wiktorii, na tle ich domu i charakterystycznego krajobrazu Markowej. Skrzydła boczne o wymiarach 53/50 cm., przedstawiają te osoby żydowskiego pochodzenia, które zostały pod koniec 1942 r. przyjęte pod dach bł. Józefa i Wiktorii Ulmów, i były przez nich ukrywane do 24 marca 1944 r., kiedy to ukrywający i ukrywani ponieśli wspólnie śmierć z rąk niemieckich żandarmów. Skrzydło lewe przedstawia sędziwego starca z brodą, Saula Goldmana wraz z synami: Baruchem, Mechelem, Joachimem, Mojżeszem. W okolicy rodzinę tę nazywano powszechnie „Szallami” od imienia ojca. Grupa ta stoi z narzędziami do cięcia drewna na tle szopy, pod którą składowany był materiał do budowy nowego domu bł. Ulmów w Wojsławicach k. Sokala. Skrzydło prawe przedstawia na pierwszym planie Gołdę Grünfeld oraz Leę Didner wraz z małą córeczką o imieniu Reszla. Były to zamężne córki Chaima i Estery Goldmanów z Markowej. Gołda była rówieśnicą bł. Wiktorii i jej szkolną koleżanką. W tle, na drugim planie widać grupkę postaci. Są to Ryfka Tencer oraz jej dwie córki i wnuczka, którym Józef Ulma dostarczał narzędzia do budowy kryjówki w jarach oraz żywność, zamordowane przez Niemców w grudniu 1942 r.
Podobraziem ikony są deski dębowe, klejone z wąskich elementów w układzie pionowym, o grubości 2 cm. Każda deska wzmocniona jest na odwrocie dwiema poziomymi szpongami o grubości 2 cm. Według oświadczenia autora dzieła ikona namalowana jest w technice tempery winylowej, i zabezpieczona warstwą werniksu akrylowego.
Tryptyk Ikona Błogosławionej Rodziny Ulmów – centralne pole ikony