28 i 29 września, w przestrzeni Sadu Pamięci Muzeum Polaków Ratujących Żydów i w bezpośrednim sąsiedztwie historycznego Domu Ludowego, który niegdyś był ważnym ośrodkiem życia społecznego i kulturalnego wsi Markowa, odbędzie się pierwszy Targ Markowski. Organizatorem wiodącym Targu jest Muzeum Polaków Ratujących Żydów wspólnie z Towarzystwem Przyjaciół Markowej. Targ Markowski jest przedsięwzięciem realizowanym w formule Podkarpackiej Resursy Kultury Pamięci, którą współtworzą obydwa markowskie muzea, powiązane od 2021 roku węzłem konfederacji muzealnej.
Inicjatywa ta, czerpie inspirację przede wszystkim z poznańskiego Targu Śródeckiego, którego głównymi organizatorami są; Wielkopolska Resursa Kultury Pamięci oraz Muzeum Narodowe Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego w Szreniawie. Celem Targu Markowskiego jest promocja dziedzictwa kulturowego Podkarpacia i stworzenie forum współpracy podmiotów zaangażowanych w kreowanie produktów i usług adresowanych do turystów zainteresowanych uczestnictwem w kulturze – przede wszystkim muzeów, ale także społecznych instytucji kultury pamięci i przedsiębiorców, którzy pielęgnują tradycyjne sposoby wytwórczości i uprawy rolnictwa. Wykraczając poza zwykłą wymianę handlową, Targ Markowski ma stać się przestrzenią spotkania i dialogu, zaaranżowaną dla celów kulturotwórczych, inspirowanych dziedzictwem Podkarpacia. Dlatego na Targu Markowskim można będzie spotkań przedstawicieli muzeów, instytucji kultury oraz lokalnych artystów, rzemieślników, wytwórców i producentów żywności, którzy z oddaniem kultywują tradycyjne receptury, dbając o najwyższą jakość i autentyczność swoich produktów. Jest to zatem odpowiednie miejsce także dla swoistej rekonstrukcji historycznej i promocji dziedzictwa różnych obszarów Podkarpacia.
Targ Markowski wyrasta w dużej mierze z doświadczeń i praktyki markowskiego Skansenu, Zagrody – Muzeum Wsi Markowa. Jest to przykład działalności społecznej instytucji kultury, wyrosłej na lokalnym dziedzictwie i kontynuującej tradycje poprzednich pokoleń markowskich organiczników i będącą obecnie także przykładem dojrzałego produktu kulturowego promującego turystykę kulturową.
Targ Markowski wyraża też swoistą tożsamość wsi Markowa, wskazując na samorządność i przedsiębiorczość tej wspólnoty, jako na integralne cechy dziedzictwa i kultury Markowej.
Podobnie jak jego poznański odpowiednik, Targ Markowski dąży do stworzenia oryginalnej przestrzeni spotkania, nasyconą bogatą historią i tradycjami regionu Podkarpacia. Wydarzenie to ma na celu promowanie lokalnych twórców i producentów, którzy z oddaniem kultywują tradycyjne receptury, dbając o najwyższą jakość i autentyczność swoich produktów.
Targ Śródecki, podobnie jak funkcjonujący już od wielu lat Jarmark Jarosławski, stanowią nieliczne i niezwykle cenne przykłady historycznych miejsc w Polsce, gdzie handel odgrywał kluczową rolę w kształtowaniu lokalnej tożsamości, a które został obecnie powołane do pełnienia aktualnej kulturotwórczej funkcji. Oba miejsca przypominają nam dzisiaj o swojej bogatej przeszłości, ale także inspirują i zapraszają przybywających na nie turystów do spotkania i do osobistego uczestnictwa w kulturze.
Śródka, najstarsza dzielnica Poznania, od wieków stanowiła tętniące życiem serce handlu. Już w X wieku, na jej terenie odbywała się regularna wymiana towarów, która z czasem przekształciła się w cotygodniowe targi, odbywające się właśnie w środy – stąd nazwa dzielnicy. Targ Śródecki był nie tylko miejscem handlu, ale także spotkań, wymiany informacji i integracji społecznej.
Dziś Targ Śródecki powraca w nowej odsłonie, łącząc tradycję z nowoczesnością. Organizowany przez Wielkopolską Resursę Kultury Pamięci, stał się pierwszym targiem kultury i dziedzictwa w regionie. To przestrzeń, gdzie spotykają się lokalni producenci żywności, rzemieślnicy, artyści oraz przedstawiciele instytucji kultury, by promować swoje wyroby, dzielić się wiedzą o historii i tradycji regionu oraz tworzyć niepowtarzalną atmosferę.
Targ Śródecki to nie tylko okazja do zakupów, ale także do uczestnictwa w wydarzeniach kulturalnych, takich jak rekonstrukcje historyczne, pokazy rzemiosł czy warsztaty. To miejsce, gdzie można poznać bogatą historię Poznania i Wielkopolski, odkryć lokalne produkty i tradycje oraz doświadczyć żywej kultury regionu.
Targ Śródecki to przykład realizowanej z powodzeniem rewitalizacji historycznej przestrzeni miejskiej. To dowód na to, że dziedzictwo kulturowe może być źródłem inspiracji i siłą napędową rozwoju lokalnej społeczności.
Z kolei miasto Jarosław, już od schyłku średniowiecza, stanowiło kluczowy ośrodek handlu środkowoeuropejskiego. Słynne jarmarki przyciągały do Jarosławia kupców i rzemieślników z całej Rzeczypospolitej, a nawet z odległych zakątków świata, takich jak Niemcy, Węgry, Włochy, Armenia czy Turcja. W czasach świetności jarmarków, miasto liczyło blisko 30 tysięcy osób, handlujących głównie wołami i końmi, drobną zwierzyną, skórami, suknami i płótnami z jedwabiu, kobiercami, zbożem, żelazem, ołowiem, blachą oraz produktami spożywczymi, w tym przyprawami. Jarmarki były nie tylko okazją do handlu, ale także do zawierania umów, wystawiania skryptów dłużnych i rozliczania długów, a nawet działał wówczas specjalny sąd jarmarczny.
Współczesny Jarmark Jarosławski, odbywający się w drugiej połowie sierpnia, stanowi próbę ożywienia tej bogatej tradycji handlowej. Impreza ta przekształca rynek miasta w tętniący życiem tygiel kultur, wypełniony stoiskami handlowymi, pokazami teatralnymi, muzyką i kuchnią z różnych stron świata. Jarmark Jarosławski to nie tylko okazja do zakupów unikalnych produktów, ale także do uczestnictwa w historycznych spektaklach, pokazach, warsztatach, koncertach i wielu innych atrakcjach.
Impreza ta stanowi dobry przykład, jak historia może inspirować współczesność, tworząc przestrzeń do kultywowania tradycji, promocji lokalnej kultury i integracji społeczności. Jarmark Jarosławski, podobnie jak dawne jarmarki, przyciąga zarówno mieszkańców, jak i turystów, tworząc niepowtarzalną atmosferę i przypominając o bogatej historii miasta.
Targ Markowski, powstający z inicjatywy Podkarpackiej Resursy Kultury Pamięci, Muzeum Polaków Ratujących Żydów, Towarzystwa Przyjaciół Markowej oraz Fundacji Kolegium Wigierskie, przy współudziale Centrum Kultury Gminy Markowa, wpisuje się w ten oryginalny nurt działalności promocyjnej, którą reprezentują obydwa wymienione przedsięwzięcia – Targ Śródecki oraz Jarmark Jarosławski.
Organizatorzy mają nadzieję, że Targ Markowski stanie się w przyszłości znaczącą platformą komunikacji społecznej, promującą dziedzictwo kulturowe i że zainicjuje w regionie podkarpackim rzeczywisty rozwój ruchu turystyki kulturowej. Łącząc tradycyjną ideę handlu z nowoczesnymi formami promocji kultury, wydarzenie ma na celu przede wszystkim skłonić do refleksji nad rolą miejsca dziedzictwa w kształtowaniu lokalnej tożsamości oraz do inspirowania przybywających na Podkarpacie turystów do zainteresowania własnym dziedzictwem i odkrywania własnej tożsamości kulturowej.