Personalia ratujących: Antoni Pacuła; Bronisław Pacuła; Katarzyna Pacuła; Szymon Pacuła
Miejsce działania: Gać, województwo podkarpackie (dawne województwo lwowskie)
Uratowany: Józef Goldman; Fajga Goldman (Frances Nightingale)
Józef (Joseph) Goldman (ur. 20 III 1930 w Jarosławiu) mieszkał przed wojną w Zagórzu niedaleko Kańczugi w pow. przeworskim. Często odwiedzał swoją babcię Leję Siegel w pobliskiej wsi Gać, gdzie zaprzyjaźnił się z rówieśnikiem Stefanem Świątkiem. W grudniu 1942 r. Józef Goldman uciekł przed Niemcami do Gaci i poprosił o pomoc rodzinę przyjaciela. Świątkowie przyjęli Józefa i ukrywali go zimą w stajni lub w stodole, a latem w polu. Nocami wychodził z kryjówki i przychodził do domu Świątków, gdzie jadł gorące posiłki i mógł się umyć. W akcję pomocy Goldmanowi zaangażowane były także rodziny Kiełbów oraz Pacułów. Goldman odwiedzał ich nocą i wówczas otrzymywał ciepłe posiłki. Od lutego 1943 r. Pacułowie i Kiełbowie ukrywali także Felę Goldman, kuzynkę Józefa. Rodzice Józefa, Hersz i Fajga Goldmanowie, oraz jego młodszy brat Szmul i babcia Lea zostali schwytani przez Niemców i zamordowani. Z rodziny ocaleli tylko Józef i Fela. W swoim oświadczeniu z 1988 r. Józef Goldman napisał:
Rodzina Świątków pomagała mi przez cały czas, mimo że w sąsiedniej wsi Markowa Niemcy zastrzelili siedmioosobową rodzinę Ulmów za przechowywanie Żydów. O fakcie tym Niemcy wszędzie ogłaszali w celu zastraszenia Polaków. Za uratowanie mi życia w czasie wojny uważam rodzinę Świątków za najbliższych mi ludzi, którym będę wdzięczny do końca moich dni, a Stefana Świątka traktuję jak brata.
Maria i Michał Świątkowie oraz ich synowie Sebastian i Stefan zostali 30 czerwca 1992 r. odznaczeni medalem „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”. Antoni i Józefa Kiełbowie, ich syn Władysław oraz Szymon Pacuła i jego dzieci – Józef, Bronisław, Antoni i Katarzyna – otrzymali to odznaczenie 21 listopada 1993 r.
-
- Michał Świątek (IX 1885 – XI 1976), syn Stanisława i Marii. vZe zbiorów Żydowskiego Instytutu Historycznego w Warszawie.
-
- Stefan Świątek (20 VI 1928 – 1 I 2005), syn Michała i Marii z domu Fołta. Ze zbiorów Żydowskiego Instytutu Historycznego w Warszawie.
Zobacz też: