Personalia Ratującego: Franciszek Gniewek
Miejsce działania: Rzeszów, województwo podkarpackie (dawne województwo lwowskie)
Franciszek Gniewek w wieku piętnastu lat rozpoczął pracę w tartaku Żyda Zygmunta Schippera przy ul. Grunwaldzkiej w Rzeszowie. W 1927 r. został przeniesiony przez pracodawcę do nowo uruchomionego tartaku w Staroniwie (obecnie w granicach Rzeszowa). Pracował tam do wkroczenia wojsk niemieckich do Rzeszowa we wrześniu 1939 r. Tartaki Schipperów przeszły wówczas na własność niemiecką, ale żydowska rodzina nadal w nich pracowała. Franciszek Gniewek od początku pracy u Zygmunta Schippera przyjaźnił się z dziećmi zwierzchnika: Suzan, Abrahamem-Bunkiem i Akibą-Jakubem. Po przesiedleniu Schipperów do getta w Rzeszowie Gniewek dostarczał im żywność. Latem 1942 r., po jednej z akcji likwidacyjnych w getcie, Akiba-Jakub zdobył dla siebie „aryjskie” dokumenty. Gniewek towarzyszył mu w podróży do Krakowa, gdzie młody Schipper zarejestrował się w urzędzie pracy jako Aryjczyk, by następnie wyjechać na roboty w okolice Gdańska. Napisał stamtąd do Gniewka, prosząc, by ten przekonał jego siostrę i brata do udania się w jego ślady i pomógł im w wyjeździe. Franciszkowi udało się załatwić „aryjskie” dokumenty dla Suzan, Abrahama-Bunka i ich współmałżonków. Pojechał z żydowskimi przyjaciółmi do Krakowa, ale tylko Abraham i jego żona dotarli do celu. Suzan i jej mąż zaginęli w czasie podróży. Małżeństwo Schipperów po rejestracji w krakowskim urzędzie pracy wysłane zostało w okolice Wrocławia. Przebywając na robotach, bracia korespondowali ze sobą za pośrednictwem Gniewka. W 1946 r. Schipperowie wyjechali do Kanady, a Gniewek przeniósł się do Wrocławia. Po wojnie ożenił się z Ireną Apolonią Kwak (7 lutego 1923 – 13 grudnia 1986) i miał z nią troje dzieci: Romana (ur. 19 listopada 1950), Piotra (ur. 2 grudnia 1956) i Elżbietę (ur. 30 marca 1966).
Franciszek Gniewek został 12 IV 1994 r. odznaczony medalem „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”.
Franciszek Gniewek (13 VII 1911 – 7 I 1997), syn Szymona i Jadwigi z domu Cioch
Zobacz również: