Personalia ratujących: Maria Pasterkiewicz; Józef Pasterkiewicz
Miejsce działania: Dukla, województwo podkarpackie (dawne województwo lwowskie)
Uratowani: Maurycy Herman Spira; Irena Halberstein; Sara Pinskler; Pinkasa Pinskler
Maria Pasterkiewicz mieszkała podczas okupacji niemieckiej z trójką dzieci: Kazimierzem, Józefem i Czesławą w Cergowej k. Dukli. Od jesieni 1942 do października 1944 r. w małym trzyizbowym domu ukrywali pięć osób narodowości żydowskiej: Maurycego Hermana (Hersza) Spirę (w wieku około 30 lat), Irenę Halberstein (w wieku około 30 lat) z kilkuletnią córeczką oraz rodzeństwo Sarę i Pinkasa Pinsklerów (w wieku około 35–40 lat). Pasterkiewiczowie ukryli całą grupę w specjalnie zbudowanej w piwnicy podziemnej kryjówce, a następnie na strychu stodoły. W 1943 r. w związku z nasileniem się niemieckich rewizji, związanych ze ściąganiem kontyngentu, Polacy przenieśli Żydów do leśnej kryjówki. Józef Pasterkiewicz pisał w relacji:
Zmuszeni byliśmy Żydów przechowywać w oddalonym o trzy kilometry lesie przez okres czterech miesięcy. Przez cały ten czas dostarczałem im żywność z narażeniem życia, bo na całej trasie można było napotkać warty nocne.
Przed zimą wszyscy uciekinierzy wrócili do Cergowej. We wrześniu 1944 r. w związku ze zbliżaniem się frontu rodzina Pasterkiewiczów razem z Żydami ponownie przeniosła się do lasu. Wszyscy powrócili do zniszczonego domu dopiero na początku października 1944 r.
Maria i Józef Pasterkiewiczowie zostali odznaczeni 29 stycznia 1998 r. medalem „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”.
-
- Józef Pasterkiewicz (31 V 1924 – 31 V 2010). Ze zbiorów Żydowskiego Instytutu Historycznego.
-
- Maria Pasterkiewicz (1900–1993). Ze zbiorów Żydowskiego Instytutu Historycznego.
Zobacz też:
Profil rodziny Pasterkiewiczów na stronie Yad Vashem